Vít bắn mái tôn là phụ kiện không thể thiếu trong thi công mái lợp, giúp cố định tấm tôn với khung kèo, đảm bảo độ bền, chống dột và an toàn cho công trình. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách lựa chọn đúng loại vít và bắn vít sao cho chuẩn kỹ thuật. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về đặc điểm, phân loại vít bắn tôn, hướng dẫn quy trình bắn đúng chuẩn và chia sẻ những lưu ý cần thiết khi thi công.
Đặc điểm của vít bắn mái tôn
Vít bắn mái tôn là một loại phụ kiện chuyên dụng trong ngành xây dựng, đặc biệt được sử dụng phổ biến trong thi công lắp đặt hệ mái tôn. Loại vít này có vai trò quan trọng trong việc cố định các tấm tôn lợp với khung kèo thép, xà gồ hoặc hệ khung chịu lực bên dưới, đảm bảo mái tôn được liên kết chắc chắn, không bị xô lệch, bong tróc dưới tác động của gió, mưa hay rung lắc.
Cấu tạo của vít bắn mái tôn khá đặc biệt, được thiết kế để tối ưu cho việc thi công trên bề mặt kim loại. Phần đầu vít thường có dạng đầu lục giác, giúp siết chặt dễ dàng bằng súng bắn vít hoặc dụng cụ chuyên dụng.
Phần thân vít có các đường ren xoắn đều và sâu, giúp vít bám chắc vào vật liệu và tăng độ giữ lực. Đặc biệt, phần mũi vít được thiết kế nhọn và có dạng mũi khoan, cho phép xuyên thủng bề mặt tôn hoặc kim loại mỏng mà không cần khoan mồi trước, từ đó giúp tiết kiệm thời gian và công sức thi công.
Tác dụng của vít bắn mái tôn
Dù chỉ là một chi tiết nhỏ trong toàn bộ kết cấu mái, nhưng vít bắn mái tôn lại đóng vai trò vô cùng quan trọng, quyết định đến độ an toàn, độ bền và tính thẩm mỹ của công trình. Cụ thể, vít bắn mái tôn mang lại những tác dụng chính như sau:
Cố định chắc chắn tấm tôn vào khung kèo hoặc xà gồ
Vít bắn mái tôn được thiết kế để tạo liên kết bền vững giữa tấm tôn và hệ khung chịu lực bên dưới như kèo thép, xà gồ hoặc thanh ngang. Phần ren xoắn của vít bám chắc vào vật liệu, giữ cho tấm tôn không bị xê dịch trong quá trình sử dụng, kể cả khi gặp rung động hay tác động cơ học.
Chống dột, chống thấm nước tại các điểm tiếp xúc
Một trong những nguyên nhân chính gây dột mái là nước mưa thấm qua vị trí bắn vít. Vít bắn mái tôn chuyên dụng thường đi kèm đệm cao su hoặc long đền EPDM có tác dụng bịt kín lỗ bắn, ngăn chặn nước xâm nhập. Nhờ đó, mái tôn luôn khô ráo, bảo vệ không gian sống bên dưới.
Tăng độ bền cho toàn bộ hệ mái
Khi được bắn đúng kỹ thuật và sử dụng vít chất lượng cao, hệ thống vít góp phần nâng cao độ ổn định và sức chịu lực cho mái nhà. Điều này giúp mái tôn chống chịu tốt hơn trước gió mạnh, mưa bão, hạn chế tối đa nguy cơ bị bung, lật mái – đặc biệt quan trọng với nhà xưởng, nhà tiền chế hoặc nhà ở vùng thường xuyên có bão.
Giữ cho mái tôn không bị xô lệch, đảm bảo an toàn và thẩm mỹ
Vít bắn mái tôn giúp cố định tấm tôn tại đúng vị trí thiết kế ban đầu, giữ cho mái luôn phẳng đều, không bị cong vênh hay lệch khớp nối. Điều này không chỉ giúp mái nhà bền vững theo thời gian mà còn duy trì tính thẩm mỹ, đồng đều cho tổng thể công trình tôn.
Phân loại vít bắn mái tôn theo kích thước
Vít bắn mái tôn trên thị trường hiện nay được sản xuất với nhiều kích cỡ và cấu tạo khác nhau nhằm đáp ứng đa dạng nhu cầu sử dụng. Việc phân loại vít bắn tôn thường dựa trên hai yếu tố chính: kích thước chiều dài và kiểu đầu vít. Dưới đây là các loại vít phổ biến kèm theo ứng dụng tương ứng trong thực tế.
Vít bắn tôn ngắn
- Kích thước phổ biến: 5×25 mm đến 5×35 mm
- Ứng dụng: Thường được sử dụng để lợp mái bằng tôn mỏng, tôn thường hoặc các công trình dân dụng nhỏ. Với chiều dài ngắn, loại vít này phù hợp khi liên kết qua một lớp tôn mỏng vào xà gồ mỏng, không cần độ xuyên sâu lớn.
- Ưu điểm: Thi công nhanh, tiết kiệm vật tư và tránh làm biến dạng bề mặt tôn.
Vít bắn tôn trung bình
- Kích thước phổ biến: 5×50 mm đến 6×55 mm
- Ứng dụng: Dùng cho các loại tôn có độ dày trung bình hoặc tôn có lớp cách nhiệt. Đây là lựa chọn phù hợp khi cần liên kết qua từ 2–3 lớp vật liệu (tôn + lớp cách nhiệt + xà gồ).
- Ưu điểm: Đảm bảo độ bám chắc, chống rung lắc và tránh tình trạng bung vít do tải trọng gió.
Vít bắn tôn dài
- Kích thước phổ biến: 6.3×65 mm đến 6.3×75 mm
- Ứng dụng: Sử dụng trong các công trình lớn như nhà xưởng, mái tôn 3 lớp hoặc mái có kết cấu phức tạp, cần xuyên qua nhiều lớp vật liệu.
- Ưu điểm: Độ dài lớn cho phép bắt sâu và bám chắc, nâng cao độ bền và ổn định cho mái tôn có tải trọng nặng.
Vít bắn tôn tự khoan
- Đặc điểm nhận biết: Đầu nhọn có hình dạng như mũi khoan, thân vít có ren xoắn đều.
- Ứng dụng: Đây là loại vít có khả năng khoan xuyên vật liệu mà không cần khoan lỗ trước. Phù hợp cho thi công nhanh, đặc biệt là trong các công trình yêu cầu tiến độ gấp hoặc tại vị trí khó thao tác.
- Ưu điểm: Tiết kiệm thời gian, giảm chi phí thi công và tránh hư hại vật liệu do khoan lỗ sơ bộ.
Hướng dẫn quy trình bắn vít mái tôn đạt chuẩn
Để đảm bảo mái tôn được lắp đặt chắc chắn, chống dột hiệu quả và duy trì độ bền lâu dài, việc bắn vít cần được thực hiện đúng kỹ thuật. Dưới đây là quy trình tiêu chuẩn gồm 4 bước cơ bản:
Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ cần thiết
Trước khi tiến hành bắn vít, cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ hỗ trợ để quá trình thi công diễn ra nhanh chóng và an toàn:
- Vít bắn tôn phù hợp với loại tôn và độ dày khung mái.
- Máy bắn vít chuyên dụng hoặc máy khoan bắt vít có đầu lục giác tương thích.
- Thước đo, bút đánh dấu để căn chỉnh chính xác vị trí bắn.
- Thang, giàn giáo hoặc dây an toàn nếu thi công trên cao.
Bước 2: Định vị lỗ bắn vít
Xác định đúng khoảng cách và vị trí bắn vít giúp tăng tính thẩm mỹ và độ bền cho mái tôn:
- Khoảng cách giữa các vít nên dao động từ 30 cm đến 50 cm, tùy thuộc vào độ dốc mái và chiều dài tấm tôn.
- Vị trí bắn vít nên nằm ở sóng dương (phần nhô cao của tôn), tránh bắn ở sóng âm để hạn chế nguy cơ đọng nước và thấm dột.
- Đánh dấu vị trí cần bắn trước khi thực hiện để đảm bảo đều và chính xác.
Bước 3: Tiến hành bắn vít
Khi bắn vít, cần thực hiện đúng kỹ thuật để không làm hỏng vật liệu và bảo vệ độ kín nước của mái:
- Đặt máy vuông góc với bề mặt tôn, tránh nghiêng lệch khiến vòng đệm cao su không ép sát, gây rò rỉ.
- Không siết vít quá chặt, tránh làm rách hoặc biến dạng đệm cao su EPDM và bề mặt tôn.
Bắn vít vừa đủ lực để cao su ép sát vào tôn nhưng không bị xô lệch hoặc phồng lên. - Kiểm tra từng vít ngay sau khi bắn để đảm bảo độ bám chắc và kín khít.
Bước 4: Kiểm tra hoàn thiện
Sau khi bắn xong toàn bộ mái, cần tiến hành kiểm tra tổng thể để đảm bảo chất lượng:
- Quan sát lại tất cả các điểm vít: Có bỏ sót vị trí nào không? Vít có bám chặt không?
- Nếu phát hiện vít lỏng, lệch, hoặc không bắt vào xà gồ thì cần tháo ra và bắn lại đúng vị trí.
- Bổ sung vít tại các điểm nối hoặc khu vực chịu lực lớn để tăng cường độ vững chắc cho mái.
Các lưu ý khi bắn vít mái tôn
Để đảm bảo chất lượng công trình và kéo dài tuổi thọ của mái tôn, việc bắn vít cần tuân thủ đúng kỹ thuật và tránh những sai sót thường gặp. Dưới đây là những lưu ý quan trọng bạn không nên bỏ qua:
Không sử dụng vít kém chất lượng
Chất lượng vít đóng vai trò quyết định đến độ bền và khả năng chống thấm của mái tôn. Những loại vít rẻ tiền, không mạ kẽm hoặc làm từ vật liệu kém dễ bị gỉ sét sau một thời gian ngắn sử dụng, đặc biệt trong môi trường mưa nắng thường xuyên. Khi vít gỉ, nước sẽ thấm qua vị trí tiếp xúc, gây dột mái, ố trần và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ công trình. Vì vậy, hãy chọn vít có thương hiệu, được mạ kẽm hoặc inox chống ăn mòn.
Tuyệt đối không bắn vít ở sóng âm
Sóng âm (phần lõm xuống của tấm tôn) là vị trí dễ đọng nước, nếu bắn vít tại đây sẽ làm tăng nguy cơ thấm dột nghiêm trọng. Ngoài ra, việc siết vít ở sóng âm cũng làm tấm tôn dễ bị biến dạng, giảm độ kín và ảnh hưởng đến kết cấu mái. Vị trí bắn vít lý tưởng là trên đỉnh sóng dương, nơi có độ cao và độ cong phù hợp để vít bám chắc, đồng thời giúp nước mưa thoát dễ dàng.
Ưu tiên chọn vít có đệm cao su EPDM
Một trong những bộ phận quan trọng giúp vít bắn tôn chống thấm hiệu quả chính là long đền cao su, đặc biệt là loại EPDM (Ethylene Propylene Diene Monomer). Cao su EPDM có độ đàn hồi cao, chống chịu thời tiết tốt và không bị nứt vỡ hay lão hóa sau thời gian dài tiếp xúc với nắng mưa. Việc sử dụng vít có đệm EPDM giúp tăng khả năng bịt kín vị trí lỗ khoan, ngăn ngừa nước rò rỉ và nâng cao độ bền của mái nhà.
Không siết vít quá mạnh tay
Siết vít quá chặt là lỗi thường gặp trong quá trình thi công, có thể dẫn đến rách lớp đệm cao su, móp méo tôn, hoặc thậm chí làm hỏng lỗ vít khiến nước dễ thấm qua. Người thi công cần điều chỉnh lực siết vừa phải sao cho long đền ép sát bề mặt tôn mà không bị ép nén quá mức. Dụng cụ bắn vít có chế độ kiểm soát lực sẽ giúp hạn chế lỗi này và đảm bảo độ bền kết nối.
Luôn kiểm tra vị trí khung kèo hoặc xà gồ bên dưới
Trước khi bắn vít, cần xác định rõ vị trí xà gồ, khung kèo hoặc thanh đỡ bên dưới tấm tôn. Nếu bắn vít vào vùng trống, không có vật liệu đỡ bên dưới, vít sẽ không thể bám chắc, gây lỏng lẻo hoặc bung mái khi có gió lớn. Để tránh tình trạng này, hãy đánh dấu vị trí khung xương trước khi trải tôn và kiểm tra kỹ từng lỗ vít trong quá trình thi công.
Câu hỏi thường gặp về bắn vít mái tôn
Trong quá trình thi công mái tôn, nhiều người dùng và thợ xây dựng thường có những thắc mắc xoay quanh việc sử dụng vít bắn mái. Dưới đây là các câu hỏi phổ biến cùng lời giải đáp chi tiết:
Có nên bắn vít ở sóng âm không?
Không nên. Việc bắn vít ở sóng âm – tức là phần lõm của tấm tôn – là một lỗi kỹ thuật phổ biến nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Sóng âm nằm thấp nên nước mưa dễ đọng lại tại vị trí này. Khi bắn vít ở đó, nguy cơ thấm nước, rò rỉ và dột mái là rất cao. Bên cạnh đó, sóng âm cũng dễ bị biến dạng khi siết vít mạnh tay. Vị trí đúng để bắn vít là trên sóng dương – phần nhô cao – vì nước sẽ trôi dễ dàng và vít bám chắc hơn.
Vít bắn tôn có chống gỉ không?
Tùy vào loại vít. Không phải loại vít nào cũng có khả năng chống gỉ. Để đảm bảo độ bền cho công trình, nên ưu tiên sử dụng các loại vít có khả năng chống oxy hóa cao như:
- Vít mạ kẽm nhúng nóng: Có lớp bảo vệ dày, chịu được môi trường khắc nghiệt.
- Vít inox: Không bị gỉ theo thời gian, bền bỉ trong môi trường ẩm ướt.
- Vít sơn tĩnh điện: Có lớp sơn phủ bảo vệ, vừa chống gỉ vừa tăng tính thẩm mỹ.
Tránh dùng vít thép thường không mạ, vì sau một thời gian tiếp xúc với mưa nắng sẽ bị gỉ sét, gây mất an toàn và ảnh hưởng đến vẻ ngoài mái tôn.
Bao nhiêu vít cho 1m² mái tôn?
Thông thường, cần sử dụng từ 6 đến 8 vít cho mỗi mét vuông mái tôn, tùy theo:
- Chiều dài tấm tôn (càng dài, cần nhiều vít để cố định chắc chắn).
- Độ dốc mái và kết cấu khung xà gồ.
- Điều kiện thời tiết, đặc biệt là khu vực có gió lớn (cần tăng số lượng vít để tránh bung mái).
Việc bố trí vít đều tay và đúng khoảng cách (khoảng 30–50cm giữa các vít) là yếu tố quan trọng giúp tăng tuổi thọ mái tôn.
Có thể thay vít thường bằng đinh rút không?
Không khuyến khích. Mặc dù đinh rút có thể tạo liên kết tương đối tốt, nhưng nó không có đệm cao su chống dột, cũng như không đảm bảo khả năng bám giữ chắc như vít bắn chuyên dụng. Ngoài ra, đinh rút khó tháo ra khi cần bảo trì hoặc sửa chữa, trong khi vít có thể tháo – lắp dễ dàng. Đối với công trình mái tôn, nên sử dụng vít bắn tôn chuyên dụng có long đền cao su EPDM để đảm bảo độ kín nước và độ bền lâu dài.
Kết luận
Vít bắn mái tôn tuy nhỏ bé nhưng lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo độ chắc chắn, chống dột và nâng cao tuổi thọ mái nhà. Việc chọn đúng loại vít, đúng kích thước và thực hiện đúng quy trình bắn vít sẽ giúp mái tôn của bạn luôn bền đẹp, vững chãi trước mọi tác động của thời tiết.
